Τι είναι ο σχεδιασμός καριέρας και πώς μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου

Ο σχεδιασμός καριέρας είναι μια δυναμική διαδικασία η οποία επαναλαμβάνεται αρκετές φορές στη ζωή ενός ατόμου. Μπορεί ο σχεδιασμός να αποδειχθεί περίπλοκος και να φοβίσει τόσο τους γονείς όσο και τους εφήβους. Κατά συνέπεια, να θυμάστε ότι είναι ένα ταξίδι που κατά τη διάρκεια του το παιδί σας θα μάθει καινούρια πράγματα, θα ωριμάσει και θα αλλάξει με την κάθε εμπειρία που θα ζήσει, ενώ παράλληλα θα επωφεληθεί από καινούριες γνωριμίες καθώς και διασυνδέσεις που θα βρεθούν στον δρόμο του.
 
 
 
Ακολουθώντας τα βήματα για τον σχεδιασμό καριέρας
Όταν πρόκειται να βοηθήσετε τον έφηβο σας με τις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές του επιλογές, θα ήταν χρήσιμο να φανταστείτε ότι σχεδιάζετε ένα ταξίδι! Όπως, λοιπόν, στην περίπτωση ενός ταξιδιού, έτσι και στον σχεδιασμό καριέρας χρειάζεται να ακολουθήσετε κάποια βήματα. Κοιτάξετε το πιο κάτω σχεδιάγραμμα και υποδείξετε στο παιδί σας τα ακόλουθα βήματα:
  • ΜΑΘΕ ΠΟΙΟΣ ΕΙΣΑΙ, ανακάλυψε την προσωπικότητά σου, τα ενδιαφέροντα, τις κλίσεις και τις ικανότητες σου.
  • ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕ ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΟΥ, βρες ποιες σπουδές και επαγγέλματα σου ταιριάζουν.
  • ΚΑΝΕ ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΟΥ, καθόρισε τι είναι σημαντικό για σένα, τι θέλεις στη ζωή σου, βάλε στόχους και σχεδίασε πώς θα τους πετύχεις.
  • ΘΕΣΕ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΣΟΥ, προσδιόρισε τι απαιτείται για να πετύχεις στην καριέρα που έχεις επιλέξει.
 
Να θυμάστε...
 
Κάθε ταξίδι μπορεί να έχει και απρόσμενες ανατροπές. Έτσι, ενώ το παιδί σας κάνει τις επιλογές του, τυχαία γεγονότα μπορεί να του ανατρέψουν τα σχέδια
του. Βοηθήστε τα παιδιά σας να είναι προετοιμασμένα για ό,τι καλό αλλά και για οποιαδήποτε δυσκολία μπορεί να τους προκύψει, έχοντας πάντα και εναλλακτικές λύσεις στα σχέδιά τους.
 
 
Ως γονιός, έχετε τον ρόλο του καθοδηγητή του παιδιού σας ακολουθώντας τα τέσσερα πιο κάτω βήματα.
 
ΒΗΜΑ 1ο
ΜΑΘΕ ΠΟΙΟΣ ΕΙΣΑΙ
Ως πρώτο βήμα στον σχεδιασμό της σταδιοδρομίας του, ο μαθητής πρέπει να ανακαλύψει τον εαυτό του. Δηλαδή να συνειδητοποιήσει και να αντιληφθεί τους προσωπικούς του στόχους, τα ιδιαίτερα γνωρίσματα και χαρακτηριστικά του, τα ενδιαφέροντα και τις επιθυμίες του, τις επαγγελματικές του δυνατότητες, τις συναισθηματικές και πνευματικές του ανάγκες καθώς και τις κοινωνικές απαιτήσεις που συνάδουν με τον τρόπο ζωής που θέλει να ακολουθήσει. Η αυτογνωσία αποτρέπει τον μαθητή από το να πέσει στην παγίδα να εθελοτυφλεί, επιλέγοντας δρόμους που είναι αποδεκτοί από τον κοινωνικό περίγυρο αλλά ασύμβατοι με τον χαρακτήρα του και άσχετοι με τα προσωπικά του «θέλω». Οι σχολικές επιδόσεις ενός μαθητή σε επιμέρους μαθήματα αλλά και η γενική επίδοση του στο σχολείο, θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πρώτο κριτήριο για το είδος και το επίπεδο σπουδών και κατά συνέπεια του επαγγέλματος που θα επιλέξει. Μια μέθοδος για τον μαθητή να συλλέξει πληροφορίες για τον εαυτό του είναι η χρήση ψυχομετρικών εργαλείων. Μία επιπρόσθετη μέθοδος αποτελεί η συμβουλευτική συνέντευξη με τον καθηγητή ΣΕΑ του σχολείου του.
 
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς
Εσείς οι γονείς γνωρίζετε το παιδί σας καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον. Κατά τη διάρκεια του χρόνου που περνάτε μαζί του:
• Βοηθήστε το να ανακαλύψει τα ενδιαφέροντα του, τις κλίσεις και τις προτιμήσεις του.
• Δώστε προσοχή στα ταλέντα και τις δεξιότητές του και δώστε του την ευκαιρία να
τα αναπτύξει.
• Μοιραστείτε μαζί του τον τρόπο με τον οποίο οι δικές σας αξίες, ενδιαφέροντα,
δεξιότητες και προσωπικότητα σχετίζονται με το επάγγελμά σας.
 
ΒΗΜΑ 2ο
ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΕ ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΟΥ
Αφού το παιδί συνειδητοποιήσει τις ιδιαιτερότητες της προσωπικότητάς του, τις ικανότητες και τις δυνατότητές του, οφείλει να διερευνήσει μέσα από έγκυρες πηγές πληροφόρησης τον κόσμο της εργασίας. Το είδος, το περιεχόμενο, οι συνθήκες, η εργασιακή ασφάλεια αλλά και οι προοπτικές ανέλιξης και η αμοιβή είναι παράμετροι που θα μπορούσαν να ληφθούν υπόψη στη λήψη εκπαιδευτικών επιλογών και επαγγελματικών αποφάσεων. Ο κάθε άνθρωπος αξιολογεί αυτές τις παραμέτρους διαφορετικά, ανάλογα με τις εργασιακές του αξίες, την προσωπικότητα και τα ενδιαφέροντα του. Άλλη σημαντική παράμετρος είναι η προοπτική απασχόλησης στην αγορά εργασίας αφού αποτελεί καθοριστικό παράγοντα στην επιλογή επαγγέλματος. Σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από εντονότατες κοινωνικές, οικονομικές και τεχνολογικές αλλαγές και μετεξελίξεις, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ληφθούν υπόψη οι πιο πάνω προοπτικές.
• Διερευνήστε το θέμα της επαγγελματικής καριέρας των παιδιών σας σφαιρικά και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να μπορέσετε να τα βοηθήσετε.
• Μάθετε για τις εκπαιδευτικές επιλογές, το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα που την προσφέρουν, τα επαγγέλματα, το αντικείμενο και το περιεχόμενο τους, την κατάσταση της αγοράς, τις επαγγελματικές προοπτικές, τις συνθήκες και τις αμοιβές εργασίας.
• Δώστε στο παιδί την ευκαιρία να γνωρίσει τις πραγματικές συνθήκες ενός επαγγέλματος που το ενδιαφέρει (με επισκέψεις σε χώρους εργασίας, με αναφορές σε διάφορα επαγγέλματα, αρχίζοντας με αυτά των ατόμων του άμεσου οικογενειακού περιβάλλοντος), ειδικά κάποιων προβεβλημένων επαγγελμάτων (επαγγέλματα με κύρος), έτσι ώστε να τα απομυθοποιήσει.
• Προτρέψετε και επιτρέψετε την επαγγελματική απασχόληση των παιδιών κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών ώστε να έχουν την ευκαιρία να βιώσουν  τον κόσμο της εργασίας και να συνειδητοποιήσουν τις βασικές επαγγελματικές αρχές,όπως συνέπεια, υπευθυνότητα, πρωτοβουλία, συνεργασία, συναδελφοσύνη κ.ά.
• Αν χρειαστεί, διερευνήστε με τη βοήθεια των Καθηγητών Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής καθώς και από τη χορήγηση διαφόρων ψυχομετρικών εργαλείων, το επάγγελμα που ταιριάζει στο παιδί σας
 
Ερωτήσεις που ένας έφηβος μπορεί να υποβάλει σε κάποιον επαγγελματία για το επάγγελμά του:
• Ποιες είναι οι αρμοδιότητες του επαγγέλματός σας;
• Τί σας ώθησε να επιλέξετε το επάγγελμα αυτό;
• Ποιες σπουδές έχετε κάνει και ποια επιπρόσθετη εκπαίδευση χρειάζεται για την άσκηση του επαγγέλματός σας;
• Τί θεωρείτε θετικά - αρνητικά στοιχεία του επαγγέλματός σας;
• Ποιες είναι οι απολαβές του επαγγέλματός σας;
• Ποιες δεξιότητες και ποια προσόντα χρειάζονται για να πετύχει κάποιος στο συγκεκριμένο επάγγελμα;
• Ποια άλλα επαγγέλματα έχουν παρόμοια χαρακτηριστικά με το δικό σας;
ΒΗΜΑ 3ο
ΚΑΝΕ ΤΙΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΣΟΥ
Το τρίτο βήμα είναι πολύ κρίσιμο στη διαδικασία για τον σχεδιασμό της καριέρας. Έχοντας γνώση του εαυτού του και μετά από αρκετή διερεύνηση το παιδί σας θα πρέπει να δημιουργήσει το δικό του όραμα για το μέλλον, να προσδιορίσει τους στόχους του και να σκεφθεί τις ενέργειες στις οποίες πρέπει να προβεί για να τους υλοποιήσει. Σε αυτό το στάδιο δεν είναι υποχρεωτικό για το παιδί σας να διαλέξει ένα συγκεκριμένο επάγγελμα αλλά να στοχεύσει σε έναν γενικό επαγγελματικό προσανατολισμό. 
 
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς
• Αναθεωρήστε τις πληροφορίες που έχετε μαζέψει με το παιδί σας για διάφορα επαγγέλματα και συζητήστε μαζί του τον βαθμό στον οποίο ταιριάζουν με τους στόχους που επιδιώκει στο μέλλον.
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να δημιουργήσει λίστα με τα υπέρ και τα κατά για τις επιλογές που το ενδιαφέρουν περισσότερο.
• Συζητήστε και διαβουλευθείτε με το παιδί σας για τις επιλογές του μέσα σε κλίμα αλληλοκατανόησης και αλληλοσεβασμού.
• Ακούστε τα θέλω και τα πιστεύω του παιδιού σας. Οι δικές σας απόψεις και εμπειρίες δεν ισχύουν κατ’ ανάγκη για το παιδί σας.
• Εκφράστε τη γνώμη σας αλλά και την εμπιστοσύνη σας στην ικανότητα του παιδιού σας να κάνει επιλογές που του ταιριάζουν. Αν το παιδί επιλέξει με ελεύθερη βούληση και ενθουσιασμό τις σπουδές που ταιριάζουν στην προσωπικότητα, τις αξίες και τα ενδιαφέροντά του, θα βρει τον τρόπο να αποκτήσει και τις δεξιότητες που χρειάζονται για να πετύχει στις σπουδές αυτές.
• Αναγνωρίστε τους φόβους του και υπενθυμίστε του ότι μπορεί να κάνει αλλαγές στις αποφάσεις που θα λάβει.
 
ΒΗΜΑ 4ο
ΘΕΣΕ ΣΕ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΧΕΔΙΑ ΣΟΥ
Η δομή του εκπαιδευτικού συστήματος, οι εκπαιδευτικές κατευθύνσεις, το επίπεδο σπουδών, το σύστημα εξετάσεων για εισδοχή στις Ανώτερες και Ανώτατες Σχολές , οι σπουδές σε ανώτατες σχολές του εξωτερικού (εκτός της Ελλάδας) και τα κριτήρια εισδοχής σε αυτές, σε συνδυασμό με τις μαθητικές επιδόσεις, έχουν ιδιαίτερη βαρύτητα στις επιλογές σπουδών και κατ’ επέκταση στην επαγγελματική σταδιοδρομία ενός ατόμου.
Πώς μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς
• Προσδιορίστε με το παιδί σας την εκπαίδευση και την κατάρτιση που χρειάζεται για να μπορέσει να πετύχει στην καριέρα που έχει επιλέξει.
• Διαχωρίστε τις απαιτήσεις σε εργασίες που μπορεί το παιδί εύκολα να τις διαχειριστεί και θέσετε στόχους και χρονοδιαγράμματα για την ολοκλήρωσή τους.
• Στηρίξετε το παιδί σας όταν στην πορεία συναντήσει εμπόδια. Η έλλειψη εμπειριών στη ζωή πιθανόν να μεγαλοποιήσουν στο μυαλό του τα προβλήματα που θα προκύψουν.
• Ενθαρρύνετε το παιδί σας να επιμείνει στις όποιες αντιξοότητες έχει να αντιμετωπίσει.
• Κατανοήστε τις συναισθηματικές μεταπτώσεις, τις αβεβαιότητες και τις ιδιαιτερότητες των νέων, που είναι σύνηθες φαινόμενο στην κρίσιμη περίοδο της εφηβείας. 
 
 
Να θυμάστε ότι η σταθερότητα, η αγάπη, η στήριξη και η ευελιξία που θα δείξει η οικογένεια σε αυτή την κρίσιμη περίοδο της ζωής του εφήβου, θα μειώσει
την ένταση και θα τον ενθαρρύνει να μοιραστεί τις αγωνίες του. 
Γενικότερα θα βοηθήσει στο να επιτευχθεί καλύτερη επικοινωνία μεταξύ των μελών της
οικογένειας.
 
 
Πηγή: Ο ρόλος της οικογένειας στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές επιλογές των μαθητών . Συμβουλεύοντας το μέλλον. Υπηρεσία Συμβουλευτικής και Επαγγελματικής Αγωγής Κύπρου
 
 

Ημερολόγιο Γεγονότων

Ψυχολογική Αναδραστικότητα: Η αντίδραση στον περιορισμό της ελευθερίας

Η τρέχουσα περίοδος, την οποία διανύουμε με άγχος και αβεβαιότητα, είναι πρωτόγνωρη για κάθε άτομο, ομάδα και κοινωνία. Είναι, ίσως, η πρώτη φορά που λόγω μιας πανδημίας, η πλειοψηφία των κατοίκων του πλανήτη έχει τεθεί σε καραντίνα και απομόνωση, με σκοπό τη διακοπή της μετάδοσης του –γνωστού πια...
Διαβάστε περισσότερα